قفقاز در آستانه بحران؛ هشدار تهران به تحرکات باکو

❇️ تحرکات نظامی جمهوری آذربایجان در مرز‌های شمالی ایران و نواحی هم‌مرز با ارمنستان، زنگ خطر یک بحران تازه در قفقاز جنوبی را به صدا درآورده است. انتقال تجهیزات سنگین، استقرار نیرو‌های ویژه، و مانور‌های مشترک با ترکیه در امتداد محور نخجوان-قره‌باغ، نشان از تلاش باکو برای افزایش قدرت چانه‌زنی در تحولات آینده دارد. موضوع «کریدور زنگزور» که مستقیماً بر دسترسی ایران به ارمنستان اثر می‌گذارد، خط قرمزی راهبردی برای تهران محسوب می‌شود.

❇️ در واکنش به این تحرکات، ایران با رزمایش‌های هشدارآمیز و اعزام یگان‌های زرهی به مناطق مرزی، پیامی قاطع به باکو و حامیان منطقه‌ای‌اش ارسال کرده است. همزمان، ضعف دولت ایروان و مخالفت داخلی با طرح صلح با جمهوری آذربایجان، احتمال درگیری‌های جدید در مناطق مرزی نظیر سیونیک را افزایش داده است. از سوی دیگر، روسیه که درگیر بحران اوکراین است، از ایفای نقش سنتی خود در قفقاز بازمانده و فضای مداخله‌گری غرب و اسرائیل گسترده‌تر شده است.

❇️ نقش اسرائیل در حمایت اطلاعاتی و تسلیحاتی از باکو، و تحرکات دیپلماتیک آمریکا با هدف موازنه‌سازی در برابر محور تهران–مسکو، بر شدت تنش‌ها افزوده است. قفقاز جنوبی اکنون به نقطه‌جوش ژئوپلیتیکی نزدیک شده است. مدیریت این بحران نیازمند هوشیاری راهبردی، انسجام ملی و تعامل فعال ایران با قدرت‌های منطقه‌ای برای مهار پیامد‌های مخاطره‌آمیز آن است.