نشستی برای هیچ

دور جدید مذاکرات دو روزه صلح افغانستان در دوحه پایتخت قطر، بعد از نشست خبری روئسای دو گروه ، در 27 تیرماه بدون هیچ نتیجه روشنی پایان یافت.

نمایندگان دولت افغانستان و طالبان پس از دو روز رایزنی، در بیانیه ای مشترک اعلام کردند به توافق رسیده اند تا در کوتاه ترین فرصت راه حلی عادلانه و پایدار برای پایان منازعه افغانستان جست و جو کنند تا روند  مذاکرات صلح تسریع شود همچنین دو طرف متعهد شدند که برای رسیدن به چنین توافقی، مذاکرات در سطح مقام های ارشد دو طرف ادامه پیدا کند .

در واقع میتوان گفت تنها نتیجه مذاکرات دولت افغانستان به سرپرستی «عبدالله عبدالله» رئیس شورای مصالحه و «ملاعبدالغنی برادر » ، معاون رئیس دفتر سیاسی طالبان تاکید بر ادامه مذاکرات صلح بود.

جامعه جهانی و مردم افغانستان انتظار داشتند نتیجه این مذاکرات آتش بسی چند روزه برای روزهای عید باشد اما دو طرف در بیانیه خود هیچ اشاره این به نکته نداشتند. علاوه بر این انتظار میرفت در بیانیه پایانی دو طرف، به موضوع مهمی همچون نقشه راه آینده سیاسی افغانستان اشاره شود. اما در این بیاینه صرفا به ادامه مذاکرات و جلوگیری از تلفات غیرنظامیان، عدم آسیب رسانی به زیر ساخت های افغانستان و کمک های انسانی و بشر دوستانه خصوصا برای مقاله با کویید 19 اشاره شد.

در این نشست طرفین قصد داشتند تا حد امکان از هرگونه افشای اطلاعات مذاکرات جلوگیری کنند. نشست مقدماتی در روز نخست با حضور خبرنگاران آغاز شد اما در نشست های بعدی به جز تیم های مذاکره کننده و نماینده ویژه قطر کسی حضور نداشت.

عوامل بسیار زیادی بر فرسایشی شدن و بی نتیجه بودن مذاکرات صلح افغانستان تاثیرگذارند که با گذشت زمان به ابعاد بیشتری از آن میتوان پی برد. اما فعلا در ظاهر مهم ترین عامل در به بن بست کشاندن این مذاکرات را میتوان شروط سخت طالبان دانست.

طالبان اعلام کرده برای آتش بسی سه ماهه آماده است اما برای اجرای آن دولت مرکزی باید هفت هزار زندانی طالب را که در زندان های دولت مرکزی هستند آزاد کرده و رهبران طالبان باید از فهرست سیاه سازمان ملل خارج شوند.

مشکلی که در اینجا به چشم میخورد عدم اعتماد دولت و جامعه مدنی در افغانستان به طالبان است. آنان از این نکته هراس دارند که با قبول شرایط طالبان وضعیت جنگی در منطقه بیشتر از قبل از به نفع طالبان پیش برود از همین رو هیئت مذاکره کننده افغانستانی در مورد بسیاری از درخواست های طالبان با سوظن نگاه میکند. برخی از حامیان دولت اعتقاد دارند آزادی پنج هزار طالب با فشار آمریکا در توافق بین دولت آمریکا و طالبان مقدمات برتری نظامی و سقوط وشهرهای این کشور به دست طالبان را فراهم کرده است.

دخالت کشورهای مختلف در بحران افغانستان به عمق این ناآرامی افزوده است برای مثال دولت ایالات متحده  با گسترش ناامنی در افغانستان،  سعی در ایجاد بحران های امنیتی برای کشورهای همسایه افغانستان همچون کشورهای آسیای مرکزی، چین و ایران دارد .

به هرحال پیچیدگی وضعیت و درگیری نظامی ،  دخالت کشورهای خارجی، اختلافات داخلی دولت افغانستان و اختلاف نظر اساسی دولت و طالبان پیرامون نظام سیاسی آینده، قانون اساسی و بحث آزادی های مدنی خصوصا برای بانوان باعث شده است که آینده روشنی پیرامون هرگونه مذاکرات صلح در این کشور پیش بینی نشود.

علاوه بر این با توجه به وضعیت موجود هر دو طرف سعی دارند با اتکا به پیروزی های میدانی دست برتر را در مذاکرات داشته باشد که همین باعث نامعلوم شدن نتیجه و فرسایشی شدن روند مذاکرات خواهد شد.