بن‌بست دونالد ترامپ در ایستگاه ایران

طنین سنتر؛ یکی از سوالاتی که پس از پیروزی اخیر دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری 2024 آمریکا ذهن بسیاری از تحلیلگران و البته افکار عمومی را به خود جلب کرده این است که ترامپ و تیم متحد وی در دولت جدید خود چه سیاست هایی را در رابطه با ایران در دستورکار قرار خواهند داد؟
در حقیقت، سوال اصلی این است که آیا باید انتظار تداوم سیاست های سابق ترامپ علیه ایران را داشته باشیم یا خیر، ترامپ در دولت جدید خود مختصات تازه ای را در تقابل با ایران به نمایش خواهد گذاشت؟ برای پاسخ به این سوال توجه به 2 نکته ضروری است.
اول اینکه در زمان حضور دولت سابق ترامپ در قدرت(در فاصله میان سال های 2016 تا 2020)، نه توان موشکی-پهپادی، نه قدرت اتمی و نه نفوذ منطقه ای ایران در سطح کنونی نبود. به بیان ساده‌تر، ایران در طی سال های گذشته توانسته پیشرفت‌های قابل توجهی را در مولفه های قدرت خود ایجاد کند. از این رو، اساسا فضای کنونی در قیاس با دوره زمانی دولت سابق ترامپ، از زمین تا آسمان متفاوت است.
در این چهارچوب، اینکه ترامپ با مفروضات سابق خود به مصاف ایران بیاید، بیش از آنکه واقع بینانه باشد تنها یک رویکرد غلط را نمایندگی می کند. زیرا ترامپ و متحدانش به خوبی می دانند که غیرواقع بینی از سوی آن ها در مواجهه با قدرت ایران می تواند خسارت های واقعی و عینی را برایشان به همراه آورد. موضوعی که آمریکا به هیچ عنوان تحمل تبعات وخیم آن را ندارد. از این رو، دولت ترامپ در موقعیت سابق خود نیست که بتواند مطابق با قواعد آن دوران به تقابل با تهران بپردازد.
اساساً به همین دلیل هم است که شاهد بوده ایم در روزهای اخیر ترامپ به صراحت اعلام کرده در مورد تحولات خاورمیانه به دنبال پایان دادن به جنگ ها است و یا تغییر نظام سیاسی در ایران را در قالب دولت خود دنبال نمی‌کند. این قبیل موضع گیری ها نمودهایی عینی از واقع بینی ترامپ را ورای نمایش های تبلیغاتی او نشان می‌دهند.
نکته دوم اینکه احتمالاً دولت ترامپ تا حد زیادی معطوف به تحمیل تحریم های اقتصادی علیه ایران و تشدید فشارها به تهران در این حوزه خواهد بود. در این عرصه نیز این دولت با چالش های جدی مواجه خواهد بود زیرا ایراان در طی سالا های گذشته توانسته تا حد زیادی خود را با واقعیت های تحریمی غرب وآمریکا تطابق دهد و منافع خود را در این فضا تأمین کند.
البته که در همین فضا نیز تشدید تنش‌های ایدئولوژیک و ژئوپلیتیک در محیط بین المللی و به طور خاص افزایش درگیری‌های قدرت های شرقی و غربی دنیا هم مزید بر علت شده و سبب شده تا ایران فضا و میدان مساعدی را برای بازیگری در حوزه اقتصادی و تامین منافع خود داشته باشد. موضوعی که افزایش فشارهای اقتصادی به این کشور و تبدیل آن به یک اهرم علیه ایران را به یک امر دشوار تبدیل کرده است.