❇️ برای ساخت یک مدل بازدارندگی علمی در شرایط پساجنگ، هر یک از شش عامل کلیدی را میتوان با دیدگاه یکی از اندیشمندان برجسته حوزه امنیت و جنگ توضیح داد:
⬅️ ۱. سیستم اطلاعاتی قوی – سان تزو
نویسنده «هنر جنگ» تأکید میکند که «شناخت دشمن و شناخت خود، اساس پیروزی است». او اهمیت جاسوسان و اشراف اطلاعاتی را مهمتر از قدرت نظامی صرف میداند.
⬅️۲. طرحریزی اطلاعاتی بالا – کارل فون کلاوزویتس
در کتاب «درباره جنگ»، طرحریزی و سازماندهی اطلاعاتی را بستر اصلی پیوند دادن دادهها با عملیات میداند؛ بدون طرحریزی، جنگ به آشوب بدل میشود.
⬅️۳. تجزیه و تحلیل شایسته – شِرمن کنت
از پیشگامان تحلیل اطلاعاتی در آمریکا که بنیانگذار نگاه «تحلیل استراتژیک» در سازمان سیا بود. او معتقد بود ارزش اطلاعات نه در جمعآوری، بلکه در تحلیل دقیق و بهموقع آن است.
⬅️۴. تصمیم به هنگام فرمانده – ژنرال دوایت آیزنهاور
او در جنگ جهانی دوم نشان داد که تصمیم بهموقع فرماندهی میتواند موازنه قدرت را تغییر دهد. اصل «تصمیم در لحظه مناسب» یکی از آموزههای عملی اوست.
(در جنگ ۱۲ روزه از نقطه عطف مقابله ایران با دشمن بود)
⬅️۵. توان مقابله به مثل – کنث والتز
نظریهپرداز بازدارندگی هستهای در روابط بینالملل. او باور داشت که قدرت پاسخ متقابل، دشمن را از حمله بازمیدارد و حتی در نبود جنگ، ثبات نسبی ایجاد میکند.
⬅️۶. آمادگی بالا در برابر تهاجم – هنری کسینجر
دیپلمات و نظریهپرداز امنیتی که بر «تابآوری ملی» و «آمادگی چندلایه» تأکید داشت. به نظر او، بازدارندگی واقعی تنها با مانور، تمرین و آمادهسازی مداوم جامعه و ارتش حاصل میشود.
❇️با تکیه بر آموزههای این اندیشمندان، شش عنصر اصلی بازدارندگی ایران در شرایط تهدید دوم آمریکا و اسرائیل، چارچوبی منسجم میسازد که هم بُعد نظامی دارد و هم بُعد اطلاعاتی و روانی. چنین مدلی دشمن را در محاسبه هزینه ـ فایده به نقطه بازدارندگی کامل میرساند.