رمزگشایی از دیپلماسی یک بام و دو هوای آمریکا در رابطه با ایران

پس از فوت "مهسا امینی" دختر جوان سقزی و متعاقبا رخدادِ تحولات ناآرام کننده در کشورمان که تا حد زیادی با کنشگری و تحریکات سیاسی و میدانی جریان های سیاسی و رسانه ای غربی و متحدان منطقه ای آن ها علیه کشورمان همراه بود و در عین حال، طرح ادعاهای مختلف در مورد دخالت مستقیم و گسترده ایران در قالب جنگ اوکراین که اروپا و آمریکا با تمسک به آن ها طیف متنوعی از اقدامات و رویه های غیرقانونی و نامشروع را علیه کشورمان در سطح بین المللی در پیش گرفتند(نظیر تلاش پارلمان اروپایی جهت قراردادن نام سپاه در فهرست سازمان های تروریستی این اتحادیه و یا وضع سیل جدیدی از تحریم ها علیه کشورمان)، کشورهای غربی و به طور خاص دولت آمریکا بر این مساله تاکید کردند که اساسا دستورکار مذاکرات احیای برجام را کنار گذاشته اند و دیگر به آن توجهی ندارند.

از این منظر، اینطور به نظر می رسد که قدرت های اروپایی و آمریکایی با توجه به ایجاد یک موقعیت ویژه بین‌المللی علیه ایران، بر آن بوده اند تا جای ممکن از طریق بازیگران دستِ چندم بین المللی دامنه فشارها علیه ایران تشدید شود و سپس آن ها وارد میدان شوند و بر شدت فشارها علیه تهران بیفزایند تا شاید از این طریق بتوانند ضربات کاری را به ایران وارد و موضع آن را در قالب مذاکرات اتمی با غرب و همچنین توان موشکی و پهپادی و نفوذ منطقه ای این کشور، اندکی تضعیف کنند و قواعد مطلوب خود را به تهران تحمیل کنند.

با این حال، در صحنه میدانی، ایران نه تنها توانست تحولات اخیر داخلی را به خوبی مدیریت کند بلکه در مقابلِ فشارهای غرب نیز ضعف از خود نشان نداد و با اتخاذ رویکردی فعال، به مواجهه با این دسته از کنشگران بین‌المللی پرداخت. مساله ای که عملا این سیگنال را چه به آمریکا و چه اروپا رساند که باید رویه ها و رویکردهای متفاوتی را در قبال ایران در پیش گیرند و از مجرای فشار و تهدید نمی توانند به آنچه مطلوبشان است برسند. در این راستا، به طور خاص پالس هایی تازه از تمایل فراوان واشینگتن جهت تعامل با ایران ارسال شده است.

در این رابطه اخیرا خبرگزاری "ان بی سی نیوز" آمریکا از تلاش‌های آمریکا با میانجی‌گری قطر و بریتانیا جهت انجام مذاکرات غیرمستقیم با تهران با محوریت آزادسازی دارایی های بلوکه شده ایران در ازای آزادی شماری از زندانی دوتابعیتی آمریکایی خبر داده است. در این راستا، "نور نیوز" رسانه نزدیک به شورای عالی امنیت ملی کشورمان نیز در توئیتی نوشته است: "سخنگوی واخ (وزارت خارجه) آمریکا به شکل ضمنی گزارش ان بی سی درباره مذاکره برای زندانیان این کشور و اموال مسدود شده ایران را تایید کرد. با درخواست واشنگتن و موافقت تهران، مذاکرات غیرمستقیم و نتیجه‌بخش انجام شده اما نهایی شدن توافقاتِ در حال مذاکره، نیازمند صداقت و عدم سیاسی کاری آن‌هاست".

جالب اینکه "نِد پرایس" سخنگوی وزارت خارجه آمریکا و همچنین "رابرت مالی" نماینده ویژه دولت آمریکا در مساله ایران نیز با اتحاذ مواضع دوپهلو و مبهم، عملا گزارش ارائه شده توسط ان بی سی نیوز را تایید کردند و در عین حال سعی کرده اند از ارائه جزئیات بیشتر در این رابطه خودداری کنند. این مساله و خبر جدید که در نوع خود می تواند حامل سیگنال هایی قابل تامل در مورد تمایل جدی آمریکا برای از سرگیری مذاکرات احیای برجام نیز باشد، عملا حامل 4 پیام عمده و محوری است.

اولا، دورویی و نفاق، ویژگی محوری و اصلی رویکردها و سیاست دولت آمریکا در قبال ایران است. در واقع، ان ها در مورد مسائل مرتبط با ایران، نزد افکار عمومی و در پیشِ رسانه‌هایشان به نحوی صحبت می کنند اما در پسِ پرده به گونه ای دیگر رفتار می کنند. در این رابطه مدتی قبل "حسین امیرعبداللهیان" وزیر خارجه کشورمان نیز در موضع گیری در بحبوحه تحولات داخلی اخیر ایران به این نکته اشاره کرده بود که واشینگتن برخلاف مواضع خصومت آمیز ظاهری خود، در پشت پرده، مداوم جهت مذاکره و تعامل با ایران پیام می فرستد.

دوما، آمریکا و مجموعه غرب در پروژه اصلی خود که همان حداکثرسازی فشارها علیه ایران با هدف کسب نتایج مطلوب برای آن ها است، شکست قابل توجهی را متحمل شده اند. در واقع، آن ها به این نتیجه رسیده اند که از مجرای اعمال فشار به ایران نمی توانند به آنچه که مطلوبشان است، در قبال تهران برسند و درست به همین دلیل نیز راهی جز مذاکره با تهران را پیش روی خود نمی بینند.

سوما، ایران در زمینه تولید قدرت و حراست از منافع و امنیت ملی خود از این طریق، به نحوی مطلوب و منطقی رفتار کرده و همین مساله نیز است قدرت های غربی را همچنان به تعامل با تهران وامی دارد. رویکرد و رویه ای که همچنان باید ادامه یابد و بدون تردید پایان یافتن آن حامل هزینه ها و خسارت هایی جدی برای کشورمان خواهد بود. از این منظر، غرب جز زبان زور نمی فهمد و درست به همین دلیل تا می شود کشورمان باید اهرم‌های قدرت خود را در برابر دشمنان و رقبای بین المللی اش تقویت کند.

در نهایت باید آخرین پیام سیاست های منافقانه غرب در قبال ایران را این دانست که هسته اصلی شکل دهنده به سیاست خارجی آمریکا در قبال ایران را، عملگرایی و فرصت طلبیِ حداکثری تشکیل می دهد. در این چهارچوب، غرب از تمامی امکانات و ابزارها جهت مواجهه با ایران استفاده می کند و جایی که لازم باشد، اعمال فشار علیه ایران و در جایی که لازم باشد، مذاکره با این کشور را در پیش می گیرد. با این همه، نکته اساسی در این میان این است که سیاست سازان و تصمیمی گیران و افکار عمومی کشورمان باید بدانند که تمایل آمریکا به مذاکره با ایران، به معنای کاهش خصومت آن با تهران نیست بلکه برعکس، اصلِ مذاکره آمریکا با ایران، تداوم دشمنی های آن با کشورمان در یک زمین بازی متفاوت است.