پشت پرده سفررئیس سیا به غرب آسیا

دیدار میان رئیس موساد و رئیس سازمان سیا در تل‌آویو در حالی انجام گرفته است که هنوز هیچ توافقی مبنی بر آزادی گروگان ها و یا برقراری آتش بس پیش از فرارسیدن ماه مبارک رمضان میان حماس و رژیم صهیونیستی شکل نگرفته است. رسانه‌های خارجی بسیاری یکی از عمده ترین هدف برنز از سفر به منطقه را در راستای اقدام وی برای حل بحران میان حماس و رژیم اسرائیل بر سر طرح آتش‌بس و آزادی اسرا عنوان کرده‌اند با این حال دلایل دیگری وجود دارد که تفسیر متفاوتی از سفر برنز و دیدار وی با رئیس موساد ارائه می‌دهد.   

1. تضاد دیدگاه میان حماس و تل‌آویو در موضوع اسرای جنگی

با وجود زمزمه های بسیاری که برای برقراری آتش بس پس میان حماس و رژیم اسرائیل شکل گرفته است با این حال هنوز هیچ توافقی میان دو طرف جنگ غزه مبنی بر تحقق چنین طرحی شکل نگرفته است. این در حالی است که مقامات رژیم صهیونیستی حماس را مقصر عدم شکل‌گیری چنین توافقی می دانند. با این حال چنین ادعایی تحت تاثیر آمارهای ارائه شده از سوی منابع رسمی در رابطه با شمار اسرای فلسطینی که بسیار بیشتر از اسرای اسرائیلی بوده است، چندان واقع‌بینانه به نظر نمی رسد. به خصوص آنکه شکل‌گیری چنین توافقی بر سر آزادی چند هزار نفری اسرای فلسطینی قطعا بسیار بیشتر برای حماس اهمیت دارد تا برای رژیم اسرائیلی که تعداد اسرایش چیزی حدود 125 نفر عنوان شده است.

2. عدم حضور رهبران حماس در دیدار دوجانبه موساد و سیا

دیدار میان رئیس موساد و رئیس سازمان سیا از این جهت نمی‌تواند زمینه ساز شکل‌گیری یک طرح آتش‌بس و یا توافق بر سر آزادی اسرای هر دو طرف جنگ شود، چرا که بر خلاف آنچه که متداول است، هیچ یکی از رهبران حماس در این دیدار حضور نداشته و در اساس دیدار دو طرفه مقامات آمریکایی و اسرائیلی بدون حضور طرف سوم برای رسیدن به توافق به این مهمی به بن بست ختم می شود. شکی نیست که حتی بر فرض مثال که چنین گمانه‌زنی اعتبار داشته باشد، قطعا حماس به هیج عنوان توافق شکل گرفته میان دو طرف آمریکایی و اسرائیلی را مورد پذیرش قرار نخواهد داد، مگر آنکه مواضعش در چنین توافقی تامین شده باشد. اهمیت این موضوع زمانی بیشتر می شود که بدانیم رژیم اسرائیل پس از مخالفت با مواضع اعلامی حماس برای ایجاد آتش‌بس هیچ هیاتی به قاهره اعزام نکرد و حماس هم با نارضایتی تمام از مواضع این رژیم، نشست مذکور را ترک کرد.

3. مواضع ضد حماس بایدن در جریان مذاکرات آتش‌بس

بعید به نظر می رسد که دیدار میان رئیس موساد و سیا منجر به شکل‌گیری توافقی میان دو طرف جنگ غزه شود، چرا که پیشتر جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا احتمال هرگونه توافق مبتنی بر آتش‌بس پیش از فرارسیدن ماه مبارک رمضان را دشوار و به نوعی غیرممکن خوانده بود. موضع بایدن در این زمینه هیچ نشانه ای از تلاش برای تقویت مولفه برقراری آتش‌بس در خود نداشت بلکه حتی به نوعی از موضع تهدید مطرح شده و خطرات تداوم جنگ رژیم اسرائیل در ماه رمضان را به حماس متذکر شد.  از این جهت طرح گزینه حصول توافق در دیدار رئیس سیا با اسرائیل یک گزینه غیرمنطقی به نظر می رسد. به خصوص آنکه دیدار مذکور در اراضی اشغالی هم اتفاق نیفتاده است و اطلاع رسانی چندانی هم در رابطه با انجام آن صورت نگرفت و اینطور به نظر می رسد که بیشتر تمایل میان دو طرف مبتنی بر شکل‌گیری یک دیدار بی سر و صدا و ترجیحا مخفیانه بوده باشد.

4. اقدام آمریکا برای تقویت امکانات جنگی رژیم اسرائیل

علیرغم آنکه حماس خواستار توقف کامل جنگ پیش از ماه رمضان شده است و شرط آزادی اسرای رژیم اسرائیلی را تحقق چنین وضعیتی عنوان کرده است با این حال دولت بایدن همچنان به دنبال ارسال کمک های نظامی بیشتر به رژیم صهیونیستی برای داشتن امکانات کافی جهت تداوم جنگ در غزه است. طرح پیشنهادی وی مبنی بر ارائه کمک 17 میلیارد دلاری به رژیم اسرائیل اگرچه با مخالفت مجلس نمایندگان آمریکا همراه شده است با این حال بایدن برای تصویب لایحه مربوط به این کمک‌ها همچنان بر جمهوری خواهان فشار می آورد. این موضع گیری رئیس جمهور آمریکا به هیچ عنوان با احتمالات مبنی بر سفر رئیس سیا جهت تلاش برای برقراری آتش‌بس همخوانی ندارد حتی آن را نقض می ‌کند.