اوج گیری ارزش طلای سیاه

گزارش

قیمت نفت خام به دلیل رشد تقاضا‌، با سرعت بالایی درحال افزایش است. این موضوع نشان دهنده بهبود سریع اقتصادی به ویژه در اقتصادهای بزرگ، مانند ایالات متحده و چین است که توانسته‌اند واکسیناسیون علیه کرونا را انجام دهند.

در معاملات روز دوشنبه 7 تیر، قیمت نفت برنت به بیش از 75 دلار و نفت خام آمریکا به 74 دلار رسید که بالاترین سطح در حدود سه سال گذشته است. از ابتدای سال جاری 48 درصد برای نفت خام برنت و 53 درصد برای نفت خام آمریکا افزوده شده است. با بستن معاملات روز جمعه، قیمت‌های نفت خام از زمان سقوط بی‌سابقه در آوریل 2020 در اوج اولین موج همه‌گیری کرونا که ضربه شدیدی به اقتصاد کشورهای تولید کننده نفت وارد کرد، بیش از 300 درصد افزایش یافته است.

در آوریل 2020، قیمت هر بشکه نفت برنت با شکستن سد 16 دلار در هر بشکه به پایین‌ترین سطح در بیش از 20 سال اخیر سقوط کرد. این درحالی بود که قیمت نفت خام آمریکا برای اولین بار در تاریخ، به منفی 37 دلار در هر بشکه یعنی به زیر صفر فرو ریزش کرد!

اما در بازار نفت روز دوشنبه وضعیت وارونه شده و برنده دیروز به بازنده تبدیل و بالعکس.

تولیدکنندگان بزرگ‌ترین برنده افزایش قیمت نفت خام هستند که شامل همه اعضای اوپک پلاس است. یعنی 13 کشور به رهبری عربستان سعودی به علاوه 11 کشور دیگر به رهبری روسیه. عربستان با تولید روزانه بیش از 8 میلیون بشکه در بالای لیست کشورهای برنده قرار دارد و صادرات آن در حدود 6.5 میلیون بشکه در روز است که درآمد حاصل از آن بیش از 50 درصد درآمد کشور را تشکیل می‌دهد. درآمد نفتی عربستان در سه ماهه اول سال 2021 بالغ بر 116.6 میلیارد ریال (31.1 میلیارد دلار) بود.

ایالات متحده با تولید حدود 13 میلیون بشکه در روز و صادرات بیش از 3 میلیون بشکه در جایگاه دوم بزرگ‌ترین تولید کننده نفت در جهان قرار دارد، اما بزرگ‌ترین مصرف کننده بودن در جهان، این دستاوردها را محدود می‌کند. ایالات متحده برای جبران هزینه‌های بالای استخراج نفت شیل که حدود 43 دلار در هر بشکه است، به قیمت بالایی از نفت خام نیاز دارد.

روسیه به عنوان بزرگ‌ترین ذی‌نفع افزایش قیمت نفت خام مقام سوم را به خود اختصاص داده است، زیرا روزانه حدود 10.5 میلیون بشکه تولید و بیش از 4.6 میلیون بشکه در روز صادر می‌کند.

کانادا با تولید روزانه حدود 5 میلیون بشکه در رتبه چهارم قرار دارد.

عراق با صادرات حدود 3 میلیون بشکه در روز، در جایگاه پنجم قرار دارد که درآمد آن بیش از 92 درصد از درآمد دولت عراق را تشکیل می‌دهد.

از طرف دیگر، کشورهای وارد کننده نفت بیشترین ضرر را در افزایش قیمت نفت دارند.

چین، دومین اقتصاد بزرگ جهان پس از ایالات متحده، در صف مقدم کشورهای بازنده افزایش قیمت نفت خام قرار دارد. زیرا روزانه حدود 12 میلیون بشکه نفت وارد می‌کند. افزایش قیمت نفت مزیت چین را به عنوان تولیدکننده اکثر کالاهای سراسر جهان با قیمت پایین محدود می‌‌کند.

ایالات متحده با حدود 6 میلیون بشکه در روز از نظر واردات نفت در رده دوم قرار دارد، اما اندازه تولید عظیم نفت خام، این ضرر را جبران می‌کند.

هند با حجم واردات نفت حدود 5 میلیون بشکه در روز در جایگاه سوم قرار دارد که باعث شد این کشور خواستار اتحاد "اوپک +" برای رفع محدودیت‌های تولید شود که موجب ایجاد بحران دیپلماتیک با عربستان سعودی شد.

ژاپن با واردات بیش از 3 میلیون بشکه در روز، در لیست بزرگ‌ترین کشورهای مصرف کننده و وارد کننده نفت در رتبه چهارم قرار دارد.

به استثنای انگلیس، نروژ و هلند که در نیازهای نفتی خودکفا هستند، بقیه اروپا به دلیل افزایش قیمت نفت خام در میان بازندگان قرار دارند.

میزان مصرف کشورهای اتحادیه اروپا به صورت ترکیبی بیش از 15 میلیون بشکه در روز است.

کشورهای در حال توسعه دیگر مانند مصر، لبنان، اردن، مصر، تونس و مراکش، که از فقر و بیکاری زیادی رنج می‌برند و مبالغ هنگفتی را برای یارانه‌های سوخت خرج می‌کنند، نیز در صف بزرگ‌ترین بازنده قرار دارند.