بررسی توافق عربستان با آمریکا و آژانس انرژی اتمی

عربستان می‌گوید باهدف برطرف‌کردن مخالفت‌ها با فعالیت هسته‌ای بحث‌برانگیز خود موضوع نظارت بیشتر به فعالیت‌های هسته‌ای‌اش از سوی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را تأیید کرده است. این کشور مدتی است که مذاکره با امریکا برای آغاز روند غنی‌سازی اورانیوم در قالب عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی را آغاز کرده است و به نظر می رسد در قالب این طرح قرار است عربستان کلنگ احداث نخستین نیروگاه هسته‌ای خود را به زمین بزند؛ هر چند بعید است چنین اقدامات قابل‌توجه در میدان عمل مورد تأیید عناصر افراطی کابینه نتانیاهو قرار گیرد و اعمال فشار از سوی آنها می‌تواند موجب ازبین‌رفتن آن شود.

برخی تحلیلگران غربی موافقت عربستان سعودی با افزایش نظارت‌های آژانس بین‌المللی اتمی را نشانه‌ای از نزدیک‌تر شدن تل‌آویو به توافق سازش تفسیر کرده‌اند اما از طرف دیگر رسانه‌های سعودی با عناوین مختلف از جمله صلح متفاوت روند مذاکره در موضوعات و پرونده‌های مهم تا رسیدن به یک نقطه همگرایی را طولانی مطرح کرده‌اند و بازتاب رسانه ای آن این بوده است که عربستان سعودی عجله‌ای برای برقراری روابط با تل‌آویو ندارد و بر اساس گزارش‌های منتشر شده قبلی عربستان عادی‌سازی را منوط به دستیابی به یک نیروگاه هسته‌ای امریکایی‌ها مرتبط نموده‌اند.

از سوی دیگر بر اساس نظرسنجی‌های میدانی مختلف جدید در عربستان نشان می‌دهد که میزان حمایت مردم این کشور از عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی روبه‌کاهش است و وضعیت فلسطین برای مردم عربستان امری مهم تلقی می‌شود. اما سؤالی که مطرح است این که چرا امریکا برای صلح عربستان با رژیم جعلی اسرائیل عجله دارد؟

به نظر می‌رسد معادلات سیاسی غرب آسیا امریکا را مصمم کرده تا در روند صلح اعراب و رژیم صهیونیستی تسریع کند اما کارشناسان روابط بین‌الملل معتقد هستند اصرار مقامات امریکایی با پیشرفت مذاکرات فاصله داشته و دارای موانع است، ولی آنها در دیپلماسی رسانه‌ای خود، از مزایای یک معامله بزرگ منطقه‌ای بیشتر تبلیغ می‌نمایند و به نظر می رسد هدف بیشتر برای تقویت مواضع کشورهای عربی در برابر ایران و همچنین مقابله با تهاجم اقتصادی چین در خلیج‌فارس است.

موضوع بعدی که مطرح است اینکه بسیاری از نمایندگان دموکرات در مجلس سنا می‌بایست به بخش‌هایی از توافق ریاض و تل‌آویو رأی دهند که انتقادهای سرسختانه‌ای هم به دولت عربستان سعودی و هم به رژیم صهیونیستی دارند؛ بنابراین آنچه عربستان به دنبال آن است با روند اقدامات راست‌گرایان افراطی رژیم صهیونیستی در منافع عمومی منطقه در تعارض است چرا که آنها به‌راحتی حق‌وحقوق فلسطینیان را زیر پا خواهند گذاشت و این در صورتی است که آنها نمی‌توانند ملت فلسطین را پس از گذشت چندین نسل مقاومت از بین ببرند و قطعاً پس از این سازش‌های صرفاً تبلیغاتی فلسطینیان به مبارزات خود ادامه خواهند داد و مشکلات راست‌گرایان افراطی صهیونیست در آینده بیشتر خواهد گردید و بیان این مطلب ضروری است که کابینه ائتلافی نتانیاهو هرگز هیچ امتیازی به ولی عهد عربستان نخواهند داد، هرچند بنای حرکت عربستان در مسیر سازش، منافع کشورش است نه مسئله فلسطین.

توافق عربستان با امریکا و آژانس در واقع یک ائتلاف سه‌جانبه بین (امریکا، عربستان و رژیم غاصب صهیونیست) بوده به‌طوری‌که امریکا تلاش می‌کند تا از کشانده شدن عربستان به سمت چین جلوگیری کند؛ به‌عبارت‌دیگر امریکایی‌ها نگران گرایش عربستان سعودی به سمت چین هستند که سازش این کشور با رژیم صهیونیستی منافع امریکا را تأمین می‌کند و باعث می‌شود ریاض همواره تعادل را در روابط با واشنگتن و پکن حفظ کند.

از آنجایی که دغدغه عربستان سعودی امنیت بوده موجب گردیده تا از همین زاویه با امریکایی‌ها وارد مذاکره شوند و توافق دفاع مشترک و برنامه‌ای هسته‌ای نشان می‌دهد که اولویت اصلی ولی عهده عربستان منافع امنیتی این کشور است؛ اما بن سلمان می‌داند که نمی‌تواند به‌راحتی از صهیونیست‌ها امتیاز بگیرد و همچنین می‌داند که دستیابی به توافق و امضای آن توسط کنگره نیز کار ساده‌ای نخواهد بود؛ بنابراین به نظر می رسد وضعیت کنونی سازش به حالت معلق خواهد ماند... .