
سیاست محافظهکارانه ترکیه در قبال ترامپ؛ سیاستی پایدار یا موقتی
نویسنده: دکتر حسن صادقیان
بعد از تغییر حکمران سیاسی ایالات متحده آمریکا و ظهور رئیسجمهوری با ویژگیهای خاص و رادیکال، احتمال تغییر و تحولات در شیوه و نوع سیاست خارجی این کشور در قبال کشور ترکیه ـ که یکی از کشورهای ذینفوذ منطقه محسوب میشود و طی دو دهه اخیر همواره سیاست خارجی چندوجهی و توسعهطلبانه در برابر مناطق مختلف بهویژه غرب آسیا دنبال میکند ـ پیشبینی میشد.
اما آنچه تاکنون اتفاق افتاده، مدیریت این روابط از سوی دولت ترکیه است؛ رهبران آنکارا با پیگیری سیاست محافظهکارانه تاکنون موفق شدهاند رویه تهاجمی ترامپ را خنثی کنند. این در حالی است که اخیراً رویکرد تهاجمی و خشونتآمیز رئیسجمهوری ایالات متحده علیه کشورهای مختلف، بهویژه علیه رهبرانی که ابتدائاً روابط بسیار صمیمی نسبت به آنها اتخاذ کرده بود، افزایشی شده است.
به نظر میرسد تحولات منطقهای، بهویژه وضعیت سیاسی بحرانی در کشور سوریه و ظهور موانع جدی در برابر حضور و نقشآفرینی ترکیه، بهویژه از سوی رژیم صهیونیستی، رهبران ترکیه را به اتخاذ سیاست محافظهکارانهتر و محتاطانهتر مجاب کرده است.
در اصل، رهبران آنکارا نگراناند حضور و دخالت بیشازحد آنها در قبال تحولات سوریه، زمینه همراهی و همصدایی هرچه بیشتر میان نتانیاهو و ترامپ و موضعگیری آنها علیه سیاستها و منافع ترکیه در قبال تحولات منطقه را فراهم کند.
ترکیه برای عبور از مانع سخت رژیم صهیونیستی در منطقه غرب آسیا نیازمند همراهی ترامپ است؛ لذا به رغم جنایات بیشازپیش نتانیاهو علیه مردم مظلوم غزه، همچنان به سیاست محکومیت زبانی اکتفا کرده و از هرگونه اقدام جدی، بهویژه تحریم اقتصادی و تجاری، خودداری میکند.
شایان ذکر است، بر اساس دادههای پایگاه آماری تجارت بینالمللی سازمان ملل متحد، ترکیه در سال ۲۰۱۴ با صادرات ۲.۸۶ میلیارد دلاری، پنجمین تأمینکننده بزرگ کالا برای رژیم صهیونیستی بوده است. این در حالی است که در ماه میسال ۲۰۲۴، ترکیه در واکنش به فشارهای داخلی ناشی از انتقادات به اقدامات نظامی اسرائیل در غزه، مدعی شد تمامی تجارت مستقیم با اسرائیل را متوقف کرده است.
در پایان باید خاطرنشان کرد، به نظر میرسد علیرغم سیاستهای محافظهکارانه رهبران آنکارا در قبال سیاستها و اقدامات ایالات متحده آمریکا، با توجه به اصطکاکهای جدی و عمیق میان ترکیه و رژیم صهیونیستی در منطقه غرب آسیا، احتمال شکست این رویکرد و آغاز دورهای جدید از تنشها میان ترامپ و اردوغان وجود دارد.