بررسی اهمیت و اهداف سفر رئیس‌جمهور چین به روسیه

سفر رئیس‌جمهور چین، شی جین‌پینگ، به روسیه بار دیگر بر عمق روابط استراتژیک بین دو کشور تاکید دارد. این سفر که در شرایط پیچیده بین‌المللی انجام می‌شود، نه‌تنها نشان‌دهنده اهمیت ویژه مسکو برای پکن است، بلکه بیانگر اراده مشترک دو قدرت جهانی برای شکل‌دهی به نظم بین‌المللی چندجانبه‌گرا در برابر یکجانبه‌گرایی غرب است. جالب توجه اینکه شی جین‌پینگ پس از رسیدن به مقام ریاست جمهوری، بیش از هر کشور دیگری به روسیه سفر کرده است، امری که به‌خودی خود گویای اولویت این رابطه در سیاست خارجی چین محسوب می‌شود.

اهداف سفر: از انرژی تا معماری جدید جهانی

در کانون این سفر، چند محور کلیدی قرار دارد:

۱. تقویت همکاری‌های انرژی:

یکی از موضوعات محوری مذاکرات، پروژه عظیم خط لوله گاز «پاور آو سیبری ۲» است که می‌تواند سالانه ۵۰ میلیارد مترمکعب گاز روسیه را به چین منتقل کند. این پروژه نه‌تنها امنیت انرژی چین را تضمین می‌کند، بلکه وابستگی مسکو به بازار‌های اروپایی را نیز کاهش می‌دهد. در شرایطی که تحریم‌های غرب علیه روسیه شدت گرفته، این همکاری می‌تواند تحولی در معادلات انرژی اوراسیا ایجاد کند.

۲. هماهنگی در نهاد‌های چندجانبه:

دو کشور قصد دارند همکاری‌های خود را در سازمان ملل، سازمان همکاری شانگهای، و گروه بریکس گسترش دهند. این هماهنگی به ویژه در حمایت از «جهان جنوب» و مقابله با یکجانبه‌گرایی غرب حائز اهمیت است. چین و روسیه به‌طور مشترک از شکل‌گیری نظمی عادلانه‌تر در نظام بین‌المللی دفاع می‌کنند، نظمی که در آن قدرت‌های غیرغربی نقش پررنگ‌تری ایفا کنند.

۳. مسائل امنیتی منطقه‌ای و جهانی:

از بحران اوکراین تا تنش‌های تایوان، دو کشور نیازمند هماهنگی استراتژیک در مواجهه با چالش‌های مشترک هستند. چین و روسیه احتمالاً در این سفر بر مخالفت خود با «گسترش ناتو به شرق» و دخالت در امور داخلی کشور‌ها تاکید خواهند کرد.

اهمیت سفر در بستر بین‌المللی

این سفر در شرایطی انجام می‌شود که:

- جنگ اوکراین و تحریم‌های غرب علیه روسیه، مسکو را به سمت شرق سوق داده است.

- تنش‌های چین و آمریکا بر سر تایوان و فناوری‌های پیشرفته شدت یافته است.

- غرب به رهبری آمریکا به دنبال مهار نفوذ چین و روسیه در عرصه جهانی است.

در چنین فضایی، همکاری چین و روسیه می‌تواند موازنه جدیدی در قدرت جهانی ایجاد کند. پیام مشترک آنها این است: «جهان به بلوک‌بندی‌های جنگ سرد بازنمی‌گردد و قدرت‌های نوظهور در تعیین آینده نظم بین‌المللی نقش کلیدی خواهند داشت.»

چشم‌انداز آینده

این سفر می‌تواند به چند نتیجه کلیدی منجر شود:

- تسریع در پروژه‌های انرژی مشترک که امنیت اقتصادی هر دو کشور را تقویت می‌کند.

- هماهنگی بیشتر در بحران‌های منطقه‌ای مانند خاورمیانه و آسیای مرکزی.

- ارسال پیامی قوی به غرب مبنی بر اینکه چین و روسیه در مقابل فشار‌های ژئوپلیتیک منفعل نخواهند بود.

جمع‌بندی:

سفر شی جین‌پینگ به روسیه صرفاً یک دیدار دیپلماتیک معمولی نیست، بلکه نمادی از تحول در نظم جهانی است. در دورانی که غرب به رهبری آمریکا سعی در حفظ هژمونی خود دارد، همکاری راهبردی چین و روسیه می‌تواند یکی از تعیین‌کننده‌ترین عوامل در شکل‌دهی به آینده نظام بین‌المللی باشد. این سفر نشان می‌دهد که مسکو و پکن نه‌تنها در برابر فشار‌های غرب تسلیم نشده‌اند، بلکه به دنبال بازنویسی قواعد بازی ژئوپلیتیک هستند.