خلاقیت نظامی حماس چگونه ارتش اسرائیل را فرسوده کرد؟

 در ماه‌های اخیر، تحولات میدان نبرد در غزه بار دیگر توجه تحلیلگران نظامی و رسانه‌های جهانی را به خود جلب کرده است. گزارش‌های میدانی از رسانه‌های اسرائیلی نشان می‌دهد که حماس با بکارگیری تاکتیک‌های ترکیبیِ قدیمی و نوین،ضمن مقاومت چشمگیر در برابر ارتش مجهز اسرائیل، در پی تغییر معادلات امنیتی با صهیونیستهاست. این تحولات بیانگر شکل‌گیری حماسه‌ای جدید از مقاومت فلسطینی است که می‌تواند پیامدهای استراتژیک قابل‌توجهی داشته باشد.براساس گزارش یدیعوت آحارانوت، نیروهای حماس در منطقه بیت حانون از خندق‌های از پیش آماده‌شده با ذخایر غذایی و مهمات استفاده کرده‌اند. این روش، یادآور جنگ‌های سنتی‌ است که در آن نیروهای مقاومت با پناهگیری در مواضع دفاعی، توانایی تحمل محاصره‌های طولانی را پیدا می‌کنند. 

 اما نکته مدرن این راهبرد، ترکیب آن با فناوری‌های امروزی مانند استفاده از خرابه‌های ساختمانی برای کارگذاری بمب‌های دست‌ساز، نصب دوربین‌های نظارتی، و ایجاد تله‌های انفجاری می‌باشد. این امر نشان می‌دهد که حماس از تجربه‌های گذشته درس گرفته و با کمترین امکانات، بیشترین هزینه را به نیروهای مهاجم تحمیل می‌کند. همچنین روزنامه اسرائیل هیوم با استناد به منابع امنیتی اسرائیل گزارش داده که حماس بصورت محسوسی به درگیری‌های نزدیک و عملیات‌های پرریسک روی آورده است. 

 این تغییر تاکتیکی دو هدف عمده دارد:  

۱. افزایش تلفات انسانی در صفوف نظامیان اسرائیلی: درگیری‌های تن‌به‌تن و شبیخون‌های سریع، امکان استفاده از برتری هوایی و توپخانه‌ای اسرائیل را کاهش می‌دهد.  

۲. تلاش برای اسیر کردن سربازان اسرائیلی: به نظر می‌رسد حماس قصد دارد با به‌گروگان‌گرفتن نظامیان، نه‌تنها روحیه دشمن را تضعیف کند، بلکه برای مبادلات آتی سیاسی یا آزادی زندانیان فلسطینی چانه‌زنی نماید.تجربه نشان داده که اسرای اسرائیلی می‌توانند به ابزاری راهبردی در دست مقاومت تبدیل شوند. 

دلایل تغییر تاکتیک‌های حماس عبارتند از: 

۱. تضعیف امنیت روانی اسرائیل: با وجود برتری نظامی آشکار رژیم صهیونیستی، مقاومت فلسطین می‌کوشد با عملیات‌های غیرمتقارن، این تصور را ایجاد کند که حتی پس از ماه‌ها جنگ، قادر به بازدارندگی است.  

۲. جهانی‌کردن هزینه‌های جنگ: هرگونه افزایش تلفات اسرائیل یا اسارت سربازانش، فشارهای داخلی و بین‌المللی بر دولت نتانیاهو را افزایش می‌دهد و ممکن است محاسبات سیاسی تل آویو را تغییر دهد.  

۳. حفظ مشروعیت جهادی: حماس نیاز دارد به جامعه فلسطینی و حامیان منطقه‌ای خود ثابت کند که همچنان به عنوان یک نیروی مقاوم‌ توانمند عمل می‌کند. 

  اگرچه اسرائیل از نظر تسلیحاتی و پشتیبانی بین‌المللی در موقعیت برتر قرار دارد، اما گزارش‌های اخیر نشان می‌دهد که حماس با تکیه بر خلاقیت نظامی و روحیه جنگندگی، توانسته یک جنگ فرسایشی پرهزینه را به دشمن تحمیل کند. این رویکرد نه‌تنها بقای حماس را تضمین می‌کند، بلکه می‌تواند در بلندمدت، موازنه قدرت در غزه را به نفع مقاومت تغییر دهد. به عبارت دیگر، آنچه امروز در نوار غزه می‌گذرد، تنها یک نبرد نظامی نیست، بلکه حماسه‌ای است که فصل جدیدی از مقاومت فلسطین را روایت می‌کند.