در ماههای پس از جنگ ۱۲روزه، پرسش از احتمال آمادگی رژیم صهیونیستی برای اجرای عملیات نظامی جدید علیه ایران، به یکی از مهمترین دغدغههای محافل تحلیلی و استراتژیک جهان تبدیل شده است. این موضوع نه تنها در سطح تحلیلهای رسانهای بلکه در چارچوب سیاستگذاری امنیتی قدرتهای غربی نیز مورد بحث قرار گرفته و نشانههای میدانی، فرضیهی آمادهسازی تلآویو برای ورود به مرحلهای تازه از رویارویی غیرمستقیم با تهران را تقویت میکند.
یکی از نشانههای بارز این روند، افزایش چشمگیر تجهیزات پدافندی رژیم صهیونیستی در هفتههای اخیر است؛ بهگونهای که تعداد لانچرهای سامانهی دفاعی «تاد» مستقر در سرزمینهای اشغالی با رشد حدود ۷۰ درصدی از شش به ۱۰ واحد رسیده است. این اقدام که با هماهنگی مستقیم پنتاگون انجام شده، نشاندهندهی تدارکات عملیاتی اسرائیل برای مواجهه با واکنشهای احتمالی تهران در جنگهای آینده است. منابع میدانی گزارش میدهند که ذخایر تسلیحاتی و مهمات راهبردی نیز برای نبردهای فرسایشیتر نسبت به دور قبلی آماده شده است.
از سوی دیگر، فشارهای سیاسی و امنیتی اخیر تلآویو علیه دوحه و آنکارا نیز از سوی برخی ناظران بهعنوان تلاش برای وادار کردن کشورهای منطقه به فاصلهگیری از محور تهران تفسیر میشود. این فشارها در قالب عملیات روانی و هشدارهای دیپلماتیک دنبال شده و هدف آن، انزوای نسبی ایران در هرگونه بحران نظامی احتمالی آینده است.
در برابر این روند، جمهوری اسلامی ایران نیز با درک تحولات جدید نظام بینالملل، نیازمند بازتعریف راهبردهای سنتی خود در حوزهی سیاست خارجی و امنیت منطقهای است. کارشناسان معتقدند دوران تکیه بر الگوهای محافظهکارانهی پیشین به سر آمده و کشور باید مسیر تأمین منافع ملی را از راه بازیهای پرریسک اما هدفمند پیش ببرد. در همین چارچوب، اقدام اخیر دبیر شورای عالی امنیت ملی در مدیریت پروندهی «خلع سلاح مقاومت در لبنان» و خروج این موضوع از دستور کار سیاسی بیروت، نمونهای از اتخاذ موفقیتآمیز این رویکرد جدید به شمار میرود.
به موازات این تحولات، زمینهسازی برای همکاریهای راهبردی عمیقتر با قدرتهای بزرگ شرق، از جمله روسیه و چین، بهعنوان یکی از الزامات تثبیت موقعیت ژئوپلیتیک ایران در برابر محور غرب ارزیابی میشود. رایزنیهای اخیر در سطوح بالا میان تهران، مسکو و پکن مؤید همین جهتگیری استراتژیک است.
از منظر روانی و اقتصادی، باید توجه داشت که بخشی از پروژهی کنونی دشمن، «جوسازی روانی» پیرامون فعالسازی اسنپبک و تهدید به اقدام نظامی است تا با القای فضای بحرانی، ثبات اقتصادی و ذهنی جامعه ایران را بر هم زند. بنابراین، در کنار آمادگی کامل نیروهای مسلح برای پاسخ به هرگونه تجاوز، ضروری است دولت با تمرکز بر مسائل معیشتی و تثبیت آرامش اجتماعی، مانع از تحقق اهداف روانی دشمن شود و مردم نیز با حفظ روند عادی زندگی، به این ثبات کمک کنند.
در همین چارچوب، تحرکات اخیر فرماندهان ارشد نظامی کشور در سواحل جنوبی و جزایر خلیج فارس معنایی روشن دارد. کمتر از یک هفته پس از بازدید رئیس ستاد کل نیروهای مسلح از یگانهای دریایی ارتش و سپاه در استان هرمزگان، فرمانده کل سپاه پاسداران نیز از آمادگی رزمی نیروهای عملیاتی در جزایر نازعات، بوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک بازدید کرد. سرلشکر پاکپور در این بازدید تأکید کرد: «همانگونه که نیروهای مسلح در جنگ تحمیلی ۱۲روزه رژیم صهیونیستی و آمریکا را به زانو درآوردند، اگر حرکتی از جانب دشمنان در دریا و جزایر صورت گیرد، نیروی دریایی سپاه با آمادگی کامل پاسخ خواهد داد.»
این حضور میدانی در شرایطی رخ داده است که بنگاههای رسانهای غرب با انتشار اخبار متعددی دربارهی انتقال سوخترسانهای آمریکایی به پایگاههای قطر و ورود ناو هواپیمابر «یو.اس.اس جرالد آر. فورد» به مدیترانه، فضای تبلیغاتی سنگینی علیه جمهوری اسلامی ایجاد کردهاند. حتی دونالد ترامپ نیز با حضور نمایشی بر عرشهی ناو «جورج بوش» در نورفک ویرجینیا، بر دامنهی این موج افزود. برخی تحلیلها، این تحرکات را نشانهی آمادگی آمریکا برای عملیاتهای احتمالی در خاورمیانه دانستهاند که از بازپسگیری بگرام در افغانستان تا حمله به یمن و ایران را در بر میگیرد.
در چنین شرایطی، بازدیدهای پیدرپی فرماندهان ارشد ایرانی از یگانهای دریایی را باید نه صرفاً اقدامی نمادین، بلکه بخشی از سیاست تقویت کمربند دفاعی در سواحل جنوبی کشور و ارتقای آمادگی در برابر سناریوهای مختلف ارزیابی کرد. انتشار تصاویر پهپادهای ایرانی از ناوهای آمریکایی نیز پیامی آشکار از تسلط اطلاعاتی و اشراف عملیاتی ایران در خلیج فارس به دشمنان مخابره کرد.
در مجموع، اگرچه شواهد حاکی از آن است که اسرائیل و متحدانش در حال بازآرایی راهبردی برای مهار ایران هستند، اما تحرکات همزمان نیروهای مسلح کشور، چه در سطح هوایی و زمینی و چه در عرصهی دریایی، نشان میدهد تهران با دقت، هوشیاری و آمادگی کامل در برابر هرگونه سناریوی احتمالی ایستاده است.