وضعیت پساانتخاباتی گرجستان

در آغاز سده بیست و یکم اصطلاح «انقلاب رنگی» وارد ادبیات سیاسی جهان شد. این پدیده که با تعابیر «انقلاب مخملی» و یا «انقلاب گلی» هم نامگذاری شده است؛ اگرچه نوعی دگرگونی بدون خونریزی محسوب می‌شود، اما به طور خاص، به تغییر و تحولاتی اطلاق می‌شود که تاکنون در کشور‌های باقیمانده از اتحادیه جماهیر شوروی اتفاق افتاده و موجب شده است هیئت حاکمه این کشور‌ها جای خود را به حکومت‌های کاملاً طرفدار غرب بدهند. این تحولات با وقوع انقلاب مخملی در دوره شش هفته‌ای (۱۷ نوامبر تا ۲۹ دسامبر ۱۹۸۹) در چکسلواکی آغاز شد و با وقوع تحولات مشابه به شکل زنجیره‌ای در صربستان (دو مرحله ۱۹۹۷ و ۲۰۰۰)، گرجستان (۲۰۰۳)، اوکراین (۲۰۰۴) و قرقیزستان (۲۰۰۵) ادامه یافت.
این انقلاب‌ها که در وقوع آن سازمان جاسوسی سیا، سازمان توسعه بین المللی، سازمان‌های تحت حمایت بنیاد ملی دموکراسی بیشترین نقش را ایفا کردند دارای چند ویژگی عمده بودند: ۱. جریانات ضدکمونیستی در اروپای مرکزی و اروپای شرقی بر این انقلاب‌ها تأثیر نهاد، ۲. تمامی این تحرکات با شعار‌های مبتنی بر دموکراسی خواهی و لیبرالیسم انجام گرفت، ۳. تحرکات انقلابی به طور مستقیم یا غیرمستقیم مورد حمایت آمریکا و اروپای غربی بوده است، ۴. دلیل اصلی وقوع انقلاب مواردی نظیر عدم چرخش نخبگان، ناکارآمدی در حل مشکلات عمومی و عدم مقبولیت عمومی حکومت وقت بود و از سویی جرقه انقلاب نیز به دنبال بروز خطایی از سوی حکومت- نظیر تقلب در انتخابات- روشن شده بود.
در انقلاب گل رز گرجستان، پس از تقلب گسترده در انتخابات پارلمانی گرجستان در سال ۲۰۰۳، اعتراضات عمده مخالفانِ ادوارد شواردنادزه به رهبری میخاییل ساکاشویلی آغاز گشت که در ۲۳ نوامبر همان سال منجر به کناره گیری شواردنادزه از قدرت و آغاز حکومت ساکاشویلی (ملقب به دن کیشوت گرجستان) شد. در حقیقت در این انتخابات، کاندیدا‌های تحت حمایت آمریکا بازنده انتخابات گردیدند و با ادعای تقلب در رأی گیری، مردم به اعترضات خیابانی فرخوانده شدند.
به نظر می‌رسد تاریخ درحال تکرار است؛ بعد از پایان انتخابات ۲۶ اکتبر ۲۰۲۴ و اعلام نتایج انتخابات، سالومه زورابیشویلی رئیس جمهور گرجستان (مورد حمایت غربی ها) در مقابل دوربین‌ها اعلام کرد «من این انتخابات را به رسمیت نمی‌شناسم. به رسمیت شناختن این انتخابات به معنای به رسمیت شناختن دخالت روسیه است.» طبق اظهارات زورابیشویلی، انتخابات ۲۶ اکتبر کاملا تقلبی بوده و از تکنولوژی برای پنهان کردن جعل استفاده شده است.»
همچنین نیکاگوارامیا رهبر حزب اپوزیسیون «ائتلاف برای تغییر» با استناد به «رأی پرسی»‌های انجام شده در هنگام خروج مردم از شعب، نتیجه اعلامی را «کودتای قانون اساسی» و مصداقی از «غصب کردن قدرت» خواند. حزب او به دو رأی پرسی از مردم در بیرون از شعب رأی گیری اشاره دارد که نشان می‌دهد احزاب اپوزیسیون اکثریت کرسی‌های پارلمان را به دست می‌آوردند. تینا بوکوچاوا رهبر حزب اپوزیسیون «جنبش متحد ملی» نیز گفت که انتخابات «دزدیده شده» است و خواستار تظاهرات عمومی شد.
در مقابل، بیدزینا ایوانیشویلی، بنیانگذار حزب «رویای گرجستان» که در طی سال‌های اخیر تلاش زیادی برای دور نگه داشتن گرجستان از جنگ جاری در اوکراین انجام داده، پیروزی حزبش را قوی‌ترین عملکرد آن از سال ۲۰۱۲ تاکنون خواند و از آن تمجید کرد. اگرچه این حزب در سیاست‌های اعلامی خود از عضویت در اتحادیه اروپا استقبال می‌کند؛ اما بروکسل درخواست این کشور را به دلایل واهی تمایلات اقتدارگرایانه در حزب حاکم متوقف کرده است. به نظر می‌رسد علت اصلی مخالفت اتحادیه اروپا، تصویب لایحه «عوامل خارجی» و «محدودیت بر حقوق دگرباشان و حمایت از خانواده» از سوی این حزب است که با واکنش غرب مواجه شد. قطعاً در صورت تثبیت حاکمیت فعالی، رهبران گرجستان با موانع سختی جهت عضویت در اتحادیه اروپا مواجه خواهند شد.
به هر تقدیر، وضعیت پساانتخاباتی گرجستان حس و حال انقلاب‌های رنگی را به خود گرفته است؛ بعید نیست قطبی شدگی شدید میان اروپاگرایان و روس گرایان کشور را به آشوب و بحران بکشاند و بار دیگر تاریخ تکرار شود و هیئت حاکمه این کشور جای خود را به حکومت کاملاً طرفدار غرب بدهد.
گفتنی است نتایج انتخابات پارلمانی گرجستان به شرح زیر است:
حزب رویای گرجستان: ۵۶.۱ ٪
حزب ائتلاف برای تغییر: ۱۲.۶ ٪
حزب اتحادیه-نهضت ملی» ۱۱.۶ درصد
حزب گرجستان قوی: ۷.۰ ٪
حزب گاخاریا برای گرجستان: ۴.۸ ٪
حزب کرچی: ۳.۰ ٪
حزب اتحاد میهن پرستان ۲.۲ ٪
سایر ۲.۷%