پشت‌پرده تنش در روابط ترامپ-نتانیاهو چیست؟

«تنش‌ها و اختلافات در قالب روابط دونالد ترامپ و بنیامین نتانیاهو به اوج رسیده‌اند. موضوعی که ابعاد رسانه‌ای نیز پیدا کرده و بسیاری از منابع آگاه در فلسطین اشغالی هم به صراحت آن را تایید کرده‌اند. در این چهارچوب، به نظر می‌رسد ترامپ قصد دارد تا پیام‌های خاصی را به نتانیاهو و کلیت رژیم اشغالگر قدس برساند. پیام‌هایی که تحت تاثیر واقعیت‌های میدانی در حوزه سیاست‌بین‌المللی هستند.»

طنین‌سنتر؛ به تازگی شاهد اوج گیری قابل توجه اختلافات میان دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا و بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم اشغالگر قدس بوده‌ایم. جالب اینکه تنها اندکی پس از بمباران بندر الحدیده یمن و فرودگاه صنعا توسط اشغالگران اسرائیلی، ترامپ در موضع گیری در کاخ سفید اعلام کرد که با حوقی‌های یمنی به توافق آتش بس رسیده و البته که هیچ مشکلی ندارد اگر یمنی ها، اسرائیل را هدف قرار دهند! منابع آگاه در فلسطین اشغالی و البته رسانه‌های این رژیم نیز تایید می‌کنند که روابط آمریکا و اسرائیل به پایین‌ترین حد ممکن رسیده است.

در این نقطه یک سوال جای طرح دارد و آن هم این است که پشت پرده اوج گیری اختلافات میان ترامپ و نتانیاهو چیست؟ به بیان ساده تر، چه مسائلی سبب شده‌اند تا میان این دو سیاستمدار، فاصله جدی ایجاد شود و حتی این موضوع جلوه‌هایی از خود را جلوی دوربین‌های خبری نیز به نمایش بگذارد. در این رابطه و برای پاسخ به این سوال، توجحه به ۳ موضوع مهم به نظر می‌رسد.

اول اینکه ترامپ به نوعی این ادراک را دارد که نتانیاهو و لابی‌های اسرائیلی سعی دارند تا جای ممکن در دولت وی نفوذ کنند و بر دستورکار‌ها و اولویت‌های دولتش اثرگذاری مستقیم داشته باشند. در جریان برکناری مایک والتز مشاور امنیت ملی ترامپ شاهد بودیم که واشینگتن‌پست فاش کرد یکی از دلایل مهم برکناری والتز، هماهنگی او با نتانیاهو در مساله ایران بود. موضوعی که نوعی بی‌احترامی به رئیس جمهور آمریکا بود و ترامپ در این معادله، حس تحقیر کرده است.

البته که ترامپ خوب می‌داند لابی‌های صهیونیستی در آمریکا نفوذ بالایی دارند و درست به همین دلیل سعی دارد با تشدید تنش‌ها علیه نتانیاهو، به وی و متحدانش بفهماند که این، آن‌ها هستند که باید خود را با رئیس جمهور آمریکا هماهنگ کنند و معکوس این معادله قرار نیست حاکم باشد.

نکته دوم اینکه ترامپ در آستانه سفر به منطقه غرب آسیا و دیدار با رهبران کشور‌های عربی منطقه است. در این فضا، او با فاصله گرفتن از نتانیاهو و تشدید تنش‌ها علیه وی، قصد دارد این پیام را به سران کشور‌های عربی منطقه برساند که چک سفید امضا به نتانیاهو نداده و در صورت لزوم جلوی وی نیز خواهد ایستاد. موضوعی که به زعم ترامپ می‌تواندحکام عرب منطقه را قانع کند تا سرمایه گذاری‌های قابل توجهی را در خاک آمریکا انجام دهند و موجب دستاوردسازی اقتصادی برای ترامپ و دولتش شوند. موضوعی که رئیس جمهور آمریکا به شدت به آن نیاز دارد. در عین حال، ترامپ، موقعیت نتانیاهو در قالب جنگ غزه و تنش‌های منطقه‌ای را نیز مساعد ارزیابی نمی‌کند و نمی‌خواهد روی اسب بازنده قمار کند. نتانیاهو اکنون در ابعاد داخلی، منطقه‌ای و بین المللی با چالش‌ها و مشکلات جدی دست به گریبان است و بعید است به راحتی بتواند از آن‌ها فرار کند. از این رو، ترامپ از اینکه اشتباه بایدن را انجام دهد و متحد بی، چون چرای نتانیاهو باشد، حذر می‌کند. به بیان ساده تر، ترامپ نمی‌خواهد شریک یک سیاستمدار بازنده نظیر نتانیاهو باشد؛ و مساله سوم اینکه ترامپ خاطره خوشی از رویکرد‌های نتانیاهو نسبت به خود و موقعیت سیاسی‌اش ندارد. از یاد نبریم که پس از انتخابات ۲۰۲۰ آمریکا و مسجل شدن یپروزی بایدن، ترامپ هرکاری کرد تا در کاخ سفید بماند و حتی شورش ششم ژانویه را به راه انداخت تا مانع از خروج خود از قدرت شود. با این حال، در آن زمان، ترامپ که برای نتانیاهو همه نوع خوش خدمتی نظیر پیشبرد دستورکار عادی‌سازی روابط اسرائیل با کشور‌های عربی و اسلامی را انجام داده بود، به یکباره با یک شوک رو به رو شد و نتانیاهو به طور رسمی به بایدن پیروزی اش را تبریک گفت. در همان زمان، ترامپ انتقادات جدی را از این اقدام نتانیاهو مطرح کرد و این حس را داشت که وی، رئیس جمهور آمریکا را دور زده است. از این رو، از نگاه ترامپ، نتانیاهو صرفا یک فرد فرصت طلب و فریبکار است. در این چهارچوب، ترامپ در دوره جدید حضورش در قدرت، می‌خواهد به نتانیاهو بفهماند که قرار نیست حقه‌های دوره پیشین حضور وی در قدرت تکرار شوند. در عین حال، ترامپ به شدت نسبت به رویکرد‌های نتانیاهو در مورد اراده آمریکا برای تعامل با ایران در مورد پرونده هسته‌ای این کشور و یا دیگر موضوعات مهم پیش روی دولت آمریکا شک دارد و نتانیاهو را نیرویی مخرب می‌بیند. از این رو، در وضعیت کنونی در حال خط و نشان کشیدن برای نتانیاهو است. البته که نباید از یاد ببریم که رهبران آمریکا و رژیم اشغالگر قدس، در دوره‌های زمانی مختلف نشان داده‌اند که به وقتش، حیلی زور پیوند‌ها میان یکدیگر را ترمیم می‌کنند و وقتی منفعت مشترک ایجاد شود، در همکاری همه جانبه با هم تردید نمی‌کنند. از این رو، تحلیل‌های حداکثری و یک طرفه در مورد اختلافات میان ترامپ و نتانیاهو نیز صحیح نیستند.