بازگشت نفتکشهای ایرانی از سایه به صحنه نمایش اقتدار و پایان بازی تحریم
پس از سالها حرکت خاموش و عبور از تحریم، نفتکشهای ایرانی اکنون آشکارا با پرچم جمهوری اسلامی و سیگنال فعال در آبهای بینالمللی تردد میکنند. این تحول صرفاً فنی نیست، بلکه بیانیهای راهبردی از عبور ایران از تدافعیبودن به نمایش قدرت است. دوران پنهانکاری تمام شده و پیام تهران واضح است: امنیت مسیر انرژی با اقتدار ملی تأمین میشود، نه با رضایت واشنگتن یا سازوکارهای تحریمی.
عامل نخست این دگرگونی، تغییر نظم جهانی و نقش چین به عنوان قدرتی مستقل از اراده آمریکاست. پکن دیگر به فشار یکجانبه تن نمبدهد و خرید گسترده نفت ایران را بخشی از رقابت راهبردی خود با واشنگتن میداند. ایران نیز با علنیکردن مسیر نفتکشهایش، تحریم را بیاثر و به صحنهای برای نمایش قدرت بدل کرده است. تضعیف اجماع غرب درباره مکانیسم ماشه نشانه فرسایش سیاست فشار حداکثری است، نه از هیمنه مالی گذشته خبری هست و نه از هراس از نام آمریکا.
رفتار چین فراتر از تعامل اقتصادی است و به معنای شکستن نظم تحریمی آمریکاست. پکن با قرارذادهای بلندمدت انرژی و توسعه میادین مشترک، پیامی روشن به واشنگتن فرستاده که سیاست زور دیگر خریدار ندارد. نفتکشهای ایرانی که به شرق روانه هستند از حمایت عملی چین برخوردارند و این واقعیت پایه سیاست محاصره آمریکا را فرو ریخته است. چین با نپیوستن به تحریمها ستون اصلی فشار غرب را شکسته و محور قدرت را به سوی همگرایی با مقاومت سوق داده است.
نقطه اصلی این موازنه، حضور نیروهای دریایی سپاه و ارتش است. این دو بازوی راهبردی با کنترل خلیج فارس، دریای عمان و شمال اقیانوس هند، امنیت مسیرهای انرژی را تضمین کردهاند. از توقیف متجاوزان تا حفاظت از ناوگان حامل انرژی، ایران نشان داده نظم دریایی منطقه دیگر در اختیار واشنگتن نیست. هر نفتکش ایرانی حامل نفت و پیام قدرت است پیام این است ((این شناورها متعلق به ما هستند، اگر خطایی کنی، پاسخی سختتر خواهی گرفت.))
تنگه هرمز نیز از ابزار فشار به اهرم اراده ایران بدل شده است. بیش از سی درصد انرژی جهان از این مسیر میگذرد و ایران با تسلط اطلاعاتی و عملیاتی، کنترل واقعی امنیت انرژی را در دست دارد. هرمز امروز نقطهای است که جهان قدرت را در میدان میسنجد نه در بیانیههای غربی.
در کنار این بازدارندگی، استقلال زیرساختهای بیمه، تعمیرات و ناوبری ایران و پیوند با شبکه اقتصادی چین، روسیه، هند و عمان، فصل تازهای از خودکفایی و همگرایی شرقی را شکل داده است. ایران با عضویت در بریکس و سازمان همکاری شانگهای، اساس گردش آزاد انرژی در آسیا را گذاشته و از محور فشار غرب به محور قدرت نوین منطقهای بدل شده است.
جمع سخن
آشکار شدن نفتکشهای ایرانی پایان دوران پنهانکاری و آغاز عصر اعتماد راهبردی است. پرچم ایران امروز نشانه کشوری است که از تحریم و تهدید عبور کرده و خود قواعد حضور در دریا را مینویسد. آمریکا دیگر قدرت ترساندن ندارد، زیرا ایران از موضع قدرت سخن میگوید. نفتکشهایی که روزی در سایه بودند، اکنون در روشنایی روز حرکت میکنند تا یادآوری کنند که تحریم دیگر کار نمیکند، و اگر خطا کنی، مشت ایران محکمتر فرود خواهد آمد.