نگاهی بر موضع‌گیری جدید ترامپ در قبال ایران

اولین دیدار دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا در دوره دوم ریاست جمهوری‌اش با بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم صهیونیستی چهارشنبه شب در کاخ سفید انجام شد. دیداری که اگرچه حول محور سه موضوع ایران، غزه و عربستان مطرح شد با این حال مهمترین بخش آن به تکرار ادعای ترامپ مبنی بر احیای فشار حداکثری بر ایران در چارچوبی متفاوت از دوره نخست ریاست جمهوری وی معطوف شد. اگرچه دونالد ترامپ بار دیگر از لزوم به کارگیری سیاست فشار حداکثری در قبال ایران صحبت کرد با این حال چند نکته مهم را می‌توان از نخستین اظهارات رسمی وی به عنوان رئیس جمهور جدید آمریکا در قبال ایران برداشت کرد:
- تغییر لحن ترامپ در قبال جمهوری اسلامی ایران
ترامپ روز چهارشنبه با انتشار پستی در شبکه اجتماعی‌اش در مورد ایران نوشت: مایلم ایران کشوری فوق العاده و موفق باشد. با این حال در ادامه بر این موضوع تاکید کرد که نمی‌خواهد ایران کشوری مجهز به سلاح اتمی شود. اگرچه موضع ترامپ در قبال مسئله هسته‌ای ایران و همچنین ادعای اهداف نظامی کشورمان از بسیاری جوانب مانند موضع پیشین وی در دوره نخست ریاست‌جمهوری اش بر آمریکا بود با این حال به گفته بسیاری از کارشناسان لحن گفتاری وی بسیار مودبانه‌تر و پخته‌تر از قبل شده بود و لحن تهدید آمیز گذشته علیه کشورمان در اظهاراتش به هیچ عنوان دیده نمی‌شد. ترامپ حتی نسبت به این موضوع ابراز تمایل کرد که آماده است برای دستیابی به توافقی قابل راستی آزمایی با ایران در زمینه فعالیت هسته‌ای این کشور وارد عمل شود.
- اعتراف ترامپ به قدرتمند بودن ایران
رئیس‌جمهور آمریکا پاسخ سوال ویژه‌ای به برخی از رسانه‌های خارجی در مورد موقعیت ضعیف ایران داد. ترامپ با رد ادعای ضعیف بودن جمهوری اسلامی ایران به صراحت اعتراف کرد که کشورمان بسیار قدرتمند و قوی است و عامل اصلی پافشاری خود برای مقابله با دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای را نیز تحت تاثیر قوی بودن بیش از حد این کشور عنوان کرد. ترامپ علناً این جمله را تکرار کرد که ایران کشوری قوی است و به هیچ عنوان نباید به چشم یک کشور ضعیف به آن نگاه کرد. ترامپ حتی موضوع شکل گیری توافق میان آمریکا و اسرائیل به نحوی که به ضرر ایران تمام شود را کاملاً غلو شده و اغراق آمیز توصیف کرد و مواضع نخست وزیر رژیم صهیونیستی در مورد ضعیف بودن ایران را به صراحت رد کرد.
- عدم تکرار مواضع جنگ طلبانه ترامپ در قبال ایران
ماحصل دیدار ترامپ و نتانیاهو در کاخ سفید و همچنین اظهاراتی که از جانب رئیس جمهور آمریکا پس از امضای یک یادداشت در قبال ایران مطرح شد، نشان داد که بر خلاف دوره نخست ریاست جمهوری دونالد ترامپ، دولت جدید وی دیگر به هیچ عنوان به دنبال اتخاذ موضع جنگ طلبانه در قبال کشورمان نبوده و تلاش برای راه اندازی جنگ با ایران همانند قبل، اولویت دولت جدید وی محسوب نمی‌شود. حتی واشنگتن پست نیز در گزارشی به نقل از یک مقام رژیم صهیونیستی عنوان کرد که دولت جدید ترامپ در این دوره به جای تمرکز بر جنگ با ایران بر روی اهداف منطقه‌ای متفاوتی در خاورمیانه تمرکز کرده است. ترامپ حتی در جریان مبارزات انتخاباتی خود نیز بر خلاف دوره اول فعالیت خود هیچ شعار و وعده تهدیدآمیزی علیه ایران را مطرح نکرد و پاسخ سوال بسیاری از رسانه در مورد حمله به ایران را مسکوت گذاشت و و چنین ادعایی را به هیچ عنوان تایید نکرد.
- تمایل ترامپ برای دستیابی به توافق با ایران
ترامپ در جریان دیدار با نتانیاهو بار دیگر احیای سیاست حداکثری فشار بر ایران را اعلام و از برنامه خود اعمال تحریم‌های شدید نفتی علیه کشورمان در قالب یک یادداشت فاقد قدرت اجرایی صحبت کرد. این اقدام در قالب امضای یادداشت فشار حداکثری بیشتر از آنکه جنبه اجرایی داشته باشد، با هدف کشاندن ایران به پای میز مذاکره برای دستیابی به توافق در زمینه موضوعاتی مختلفی همانند برنامه هسته‌ای کشورمان است. از متن یک‌طرفه ترامپ می‌توان در نهایت به خلع سلاح ایران رسید که ایران هیچگاه قائل به مذاکره با قاتل شهید سلیمانی با این شرایط نیست.
در مجموع باید گفت که برخلاف حفظ ظاهر از سوی دولت جدید آمریکا، اما باید گفت که آمریکا در دولت جدید نیز به دنبال فشار حداکثری به ایران است و رابطه آمریکا و ایران همان رابطه گرگ و میش است و هیچگاه آمریکا به فکر مردم و اقتصاد ایران نبوده و همواره منافع خود را دنبال کرده است. از سوی دیگر تجربه نشان داده است که هر گاه ایران قوی و مستحکم مقابل آمریکا ایستاد، این طرف آمریکایی بود که مجبور به کوتاه آمدن شد و هر گاه وابستگی نمایش داده شد، به ضرر ایران تمام شد. در این راستا بیانات اخیر رهبر معظم انقلاب اسلامی بسیار راهبردی و جامع است که فرمودند: "اوّلاً مذاکره‌ی با آمریکا هیچ تأثیری در رفع مشکلات کشور ندارد. از مذاکره‌ی با آمریکا هیچ مشکلی حل نمی‌شود. دلیل: تجربه. ما در دهه‌ی ۹۰. نشستیم حدود دو سال با آمریکا مذاکره کردیم، دولت آن روز ما نشست مذاکره کرد، رفتند، آمدند، نشستند، برخاستند، مذاکره کردند، گفتگو کردند، خندیدند، دست دادند، رفاقت کردند، همه‌کار کردند، یک معاهده‌ای هم تشکیل شد؛ در این معاهده، طرف ایرانی خیلی هم سخاوت به خرج داد، خیلی امتیاز داد به طرف مقابل، امّا همان معاهده را آمریکایی‌ها عمل نکردند؛ همین شخصی که حالا الان سر کار است، این معاهده را پاره کرد؛ گفت پاره می‌کنم و کرد؛ عمل نکردند. قبل از این هم که او بیاید، همان‌هایی که این معاهده با آنها انجام گرفته بود به معاهده عمل نکردند؛ معاهده برای این بود که تحریم‌های آمریکا برداشته بشود، [امّا]تحریم‌های آمریکا برداشته نشد. مذاکره کردیم، امتیاز دادیم، کوتاه آمدیم، امّا نتیجه‌ای را که مقصودمان بود به دست نیاوردیم؛ همین معاهده را هم با همه‌ی این نقص‌هایی که داشت، طرف مقابل باز خراب کرد، نقض کرد، پاره کرد. با یک چنین دولتی مذاکره نباید کرد؛ مذاکره کردن عاقلانه نیست، هوشمندانه نیست، شرافتمندانه نیست. "