نگاهی بر خط فکری رهبر معظم انقلاب اسلامی درخصوص مذاکرات

بیانات اخیر رهبر معظم انقلاب اسلامی در سالروز شهادت امام صادق (ع)، نه تنها بازخوانی دو مقطع حساس تاریخ تشیع، بلکه ترسیم نقشه‌ای کلان برای عبور از پیچیدگی‌های کنونی نظام اسلامی است. ایشان با تحلیل دو دورهٔ بحرانی—صلح امام حسن (ع) و انتظارات نابهنگام شیعیان در عصر امام صادق (ع) —چارچوبی مبتنی بر «صبر راهبردی»، «تحلیل گفتمان رهبری»، و «تأثیر کنش‌های جمعی بر تقدیر الهی» ارائه کردند. این چارچوب، امروز به‌مثابه چراغ راهی است برای درک منطقِ حرکت انقلاب در مواجهه با جنگ روانی دشمن، فشار‌های بین‌المللی، و چالش‌های داخلی.

پس از شهادت امام علی (ع)، جامعهٔ اسلامی با سه بحران مواجه بود. تضعیف پایگاه مردمی امامت پس از جنگ‌های داخلی، نفوذ امویان در ساختار قدرت، و خستگی عمومی از درگیری‌ها. امام حسن (ع) در چنین فضایی، با انعقاد صلح با معاویه، راهی برای حفظ موجودیت شیعه گشودند. این تصمیم، هرچند با اعتراض بخشی از شیعیان مواجه شد، اما در حقیقت اقدامی حکیمانه در مواجهه با نابودی کامل یاران اهل‌بیت و تشکیلات تشیع بود.

امام صادق (ع) نیز در دوره‌ای ظهور کردند که ضعف امویان و رقابت عباسیان، فرصتی طلایی برای گسترش معارف شیعی پدید آورد. اما آنجا نیز دو مانع بزرگ وجود داشت: فشار سیاسی خلفا و انتظارات نسنجیدهٔ برخی شیعیان که خواهان قیام فوری بودند. انتشار شایعاتی مانند «تقدیر سال ۱۴۰ هجری» نه تنها امام را به تقیهٔ حداکثری واداشت، بلکه پروژهٔ قیام را به تأخیر انداخت.

آنچه از فحوای کلام رهبری میتوان فهمید این است که جمهوری اسلامی ایران بعنوان قلب تپنده اسلام ناب و تشیع علوی در شرایط بسیار پیچیده‌ای واقع شده است. نادیده انگاشتن خط و ربط مسائل کلان کشور، منطقه و نظام بین الملل و سطحی نگری، ارائه تحلیل‌های غلط و نسخه‌پیچی‌های دم دستی آفت بزرگی‌است که جریان انقلابی کشور را تهدید می‌کند. مطابق آنچه گذشت امروز نیز افشای اسرار نظام از جزئیات مذاکرات هسته‌ای تا انتشار ناخواستهٔ اطلاعات حساس، آتش جنگ روانی دشمن را شعله‌ور می‌سازد.

در این عرصه پیچیده بیش از هر زمان دیگری بایست بیانات رهبری را بعنوان فصل الخطاب پذیرفت. رهبر انقلاب با الهام از سیرهٔ ائمه، همواره بر دو اصل تأکید داشته‌اند:

۱. حرکت تدریجی و مبتنی بر مصلحت: نکته‌ی مهمی که مغفول مانده ان است که تشخیص مصالح کلان کشور و جمهوری اسلامی بعنوان کانون تشیع علوی بعهده رهبری است. ممکن است در زمانه و زمینه‌ای حفظ سامان شیعه را در جهاد فی سبیل الله و قیام بالسیف تشخیص دهند و یا در زمانه و زمینه‌ای دیگر تصمیم بگیرند مانند امام حسن (ع) با صلح، شیعه را نجات داده و یا، چون امام صادق (ع) با تقیه، مکتب را زنده نگه داشت. سرجمع مباحث آنکه امروز گام‌های نظام باید حساب‌شده و مبتنی بر حفظ «کُلّ نظام» باشد.

۲. وحدت در برابر افشای اسرار: گمانه‌زنی‌ها، منفی بافی‌ها، قضاوت‌های نادرست که معمولا به افشای اطلاعات محرمانه چه از سوی نخبگان ناآگاه و چه رسانه‌های داخلی صورت می‌پذیرد بازی در نقشه دشمن است و قطعا موجب تقویت جنگ روانی دشمن خواهد شد.

تاریخ شیعه نشان می‌دهد که تقدیر الهی به اراده و کنش انسان‌ها گره خورده است. اگر در عصر امام صادق (ع)، افشای اسرار تقدیر قیام را تغییر داد، امروز نیز رفتار ما (از حمایت هوشمندانه تا انتقاد‌های غیرمسئولانه) سرنوشت انقلاب را رقم می‌زند.

رهبری با الهام از سیرهٔ ائمه، راه را مشخص کرده‌اند: صبر راهبردی، وحدت کلمه، و حرکت مبتنی بر مصلحت. این مسیر، نه آرمان‌گرایی کور، بلکه واقع‌گرایی متعهدانه است. همانگونه که امام حسن (ع) فرمودند: «آنچه انجام دادم برای شیعیانم بهتر است از هر آنچه خورشید بر آن طلوع کرده...»، امروز نیز باید به فرامین رهبری به مثابه تجلی #مصلحت_کلان با عمق جان اعتماد کرد.

ختم کلام آنکه در بیانات کوتاه و رمزآلود رهبری در مجلس عزای امام صادق علیه‌السلام بسی نکته‌هاست که در لسان و مداد (جوهر) نگنجد؛ البته "لاولی‌الالباب"